การเจริญเมตตาจิตคืออะไร การเจริญเมตตาจิตคือ การทำความเพียรจิตให้เกิดความเมตตาในระดับของจิต มิใช่การทำเพียงแค่ระดับกายหรือให้เข้าใจง่ายคือแค่ระดับผิวเผิน แต่การเจริญเมตตาจิตในระดับจิตคือการกระทำจิตให้เกิดเมตตาในระดับอายตนะ อายตนะประกอบด้วยธัมม ๑๒ ประการคือ

๑) ตา รับรู้รูปเพื่อให้เข้าถึงรูปราคะและอรูปราคะ เมื่อเข้าถึงในระดับจิตสัมปทาก็จะกำจัดนิวรณ์และสังโยคะ

๒) หู รับรู้เสียงเพื่อให้เข้าถึงรูปราคะและอรูปราคะในส่วนของโสตวิญญาณ

๓) จมูก รับรู้กลิ่นเพื่อให้เข้าถึงรูปราคะและอรูปราคะในส่วนของฆานวิญญาณ

๔) ลิ้น อันนี้รวมถึงประสาทรับรู้ทั้งหมดในช่องปากอันประกอบไปด้วยลิ้นกระพุ้งแก้มเหงือกฟันและน้ำลาย น้ำดื่มลึกลงไปถึงส่วนของคอหอยมีลิ้นไก่และกระเดือกฯ เพื่อให้เข้าถึงรูปราคะและอรูปราคะในส่วนของชิวหาวิญญาณ

๕) กาย อันนี้รวมส่วนที่เหลือทั้งหมดของประสาทรับรู้ทั้งมวลของร่างกายหลังนี้ มีลม เลือด กระดูก เส้นเอ็น กล้ามเนื้อ เส้นขน รูขุมขนฯ เพื่อให้เข้าถึงราคะทั้งมวลมีทั้งรูปและอรูป

๖) ธรรมารมณ์ คืออารมณ์แห่งความเข้าใจในธรรมชาติทั้งมวลของร่างกายหลังนี้ที่จิตอาศัยเป็นที่อยู่ เพื่อเรียนรู้ที่จะละวางเมื่อหมดภาระ เป็นไปเพื่อที่จะให้เกิดสัมมาทิฏฐิคือปัญญารู้แจ้งในกายหลังนี้อันมีสักกายทิฏฐิไปจนถึงวิจิกิจฉาที่ประกอบรวมเป็นสังโยคะสิบอย่าง เมื่อเข้าใจเข้าถึงอย่างถ่องแท้ถึงธัมมทั้งมวลที่มาประกอบกันอันมีกรรมเป็นต้นเหตุ ถ้าไม่สามารถชำระจิตให้ผ่องแผ้วจนสิ้นกรรมย่อมเข้าถึงธัมมและธรรมชาติของนิพพานไม่ได้

 

ง่ายๆ แต่ต้องอาศัยความเพียรอย่างยิ่งยวดต่อเนื่องและกอร์ปไปด้วยปัญญาบริสุทธิ์ ไม่หมกมุ่นในผลประโยชน์ลาภยศสรรเสริญ

บุญรักษา