เรื่องจิตออกจากร่างนี้ มีคนถามบ่อย ด้วยเข้าใจผิดกับคำว่า "ดวงจิต ดวงวิญญาณ" ที่มีการเล่าขานสืบต่อกันมานมนาน มีการแสดงหลักฐานกันมากมายเพื่อยืนยัน เอาอย่างนี้ จะอธิบายด้วยเรื่องต่อไปนี้ แล้วลองนำเอาไปพิจารณาด้วย
หลักพุทธ คือไม่หลงเชื่ออะไรง่ายๆอย่างงมงาย ให้หาเหตุและผล ตามหลักธรรมชาติมาวิเคราะห์
เรื่องแรก สมมุติว่า รถยนต์ที่เราขับขี่เป็น "
กาย" คนขับรถเป็น "
จิต" อาการของคนหัดขับรถใหม่ๆ ก็เหมือนเด็กที่กำลังหัดเดิน ย่อมกะระยะไม่ถูกต้องคลาดเคลื่อน มีการชนนั่นชนนี่ จนกว่าจะได้ฝึกฝนจนชำนาญ ถ้าเข้าใจอย่างนี้ ผู้เป็นพ่อเป็นแม่ที่ประคบประหงมลูกมากเกินพอดี ก็จะทำให้ลูกมีพัฒนาการช้ากว่าปกติ ก็เหมือนคนที่หัดขับรถ ถ้ามัวแต่กลัวไม่กล้าฝึกฝนให้เกิดความชำนาญ ก็ขับรถให้ดีให้เก่งไม่ได้ ก็แค่ขับเป็น
แล้วถ้า คนขับ คือ จิต จะออกจากรถไม่นั่งอยู่ในที่ที่ถูกต้อง ไม่ทำการควบคุมรถคันนั้น ที่เปรียบเหมือนกาย รถหรือกายจะสามารถเคลื่อนไหวได้หรือ ต่อเมื่อคนขับนั้นมีความเก่งกล้าสามารถจนถึงระดับชำนาญการ ก็อาจจะสามารถละการควบคุมได้บ้าง ได้บ้างนะ เป็นเพียงบางส่วน แต่ก็ต้องลดทอนความสามารถบางส่วนลง ด้วยการลดความเร็วลงตั้งมั่นอยู่ในความไม่ประมาท ไม่สามารถออกจากรถคือละการควบคุมทั้งหมด ถ้าเป็นเช่นนั้น ก็เท่ากับรถต้องหยุดสนิทหรือจอดอยู่กับที่ ซึ่งเปรียบเหมือน หยุดการทำงานชั่วคราว
ซึ่งในเรื่องของรถนั้นสามารถสตาร์ทได้ใหม่ แต่กายของสัตว์ทำเช่นนั้นได้ยาก ยังต้องติดเครื่องค้างไว้อยู่ คือยังต้องมีลมหายใจอยู่ แล้วอาศัยการฝึกฝนจนชำนาญการ ละการควบคุมเป็นบางส่วน ถ้ามองไปที่เจ้าชายหรือเจ้าหญิงนิทรา ก็เหมือนเครื่องติดอยู่ แต่คนขับไม่กลับมาอีกแล้ว รอรถน้ำมันหมดหรือเครื่องเสีย ก็จะดับเอง
ลองมองจิตในอีกมุมหนึ่ง ขณะที่เราส่งจิตออกนอก คือส่งความคิดหรือจินตนาการของตัวเจ้าของไปที่เรื่องใดเรื่องหนึ่ง กายของเราก็จะหย่อนความสามารถไปบางส่วน ถ้าเรามีความมุ่งมั่นในเรื่องนั้นมากยิ่งขึ้น กายก็แทบจะหยุดทำการในเรื่องอื่นๆ นี้เป็นธรรมดา ถ้าถึงขั้นเข้าสู่ฌาน เรื่องราวต่างๆ ที่มีอยู่ใน "สัญญา" ก็จะถ่ายทอดออกมา บางครั้งอาจหลงคิดว่าเป็นการเข้าไปล่วงรู้อนาคต หรือถอดจิตไปท่องเที่ยว ที่จริงนั่นเป็นความสามารถพิเศษของแต่ละตัวสัตว์ ในการที่จะประมวลเอา อดีต ปัจจุบัน มาปรุงแต่งให้เป็นอนาคต หยาบบ้าง ละเอียดบ้าง ขึ้นอยู่กับสติปัญญาของสัตว์บุคคลนั้นๆ เหมือนนักพยากรณ์ ไม่ว่าในเรื่องใดๆ เมื่อมีความชำนาญ ก็สามารถพยากรณ์ได้แม่นยำหรือใกล้เคียงที่สุดได้
"จิต" จะออกจากร่างได้บ้าง สำหรับผู้ที่ใกล้จะสิ้นลม อาจสามารถมีเวลารู้ในเรื่องนี้ได้ล่วงหน้าเป็นระยะเวลายาวนาน เป็นแรมปี หรือก่อนจะสิ้นลมเพียงไม่กี่นาที ขึ้นกับ บุญ กรรม ของสัตว์บุคคลนั้นๆ แต่ทั้งหมดก็เรียกว่า นิมิต หรือ ความฝัน ไม่ใช่ว่าถอดจิต
ลองฝึกฝนให้ถึงขั้น
จิตดับ คือได้เห็นการดับลงของจิต แล้วไป เกิดใหม่ใน ภพชาติใหม่ ก็จะเข้าใจอย่างถ่องแท้สิ้นสงสัยในเรื่องนี้ ก่อนจะถึงอาการจิตดับนี้ ก็จะมีอาการเหมือนตกจากที่สูง ถ้ามีสติอยู่ ไม่กลัวตาย ฝึกฝนมาถูกต้องถูกวิธี รู้ตามไม่รู้นำ ก็จะสามารถเห็นการดับลงของจิต แล้วจิตนี้ก็จะเกิดใหม่ในทันทีไม่มีช่องว่าง จะได้เห็นว่า จิตนั้นไปเกิดในที่ที่ห่วง ห่วงอะไรเป็นห่วงสุดท้าย จิตก็จะไปเกิดที่นั่น เที่ยงแท้แน่นอน
ในทำนองเดียวกัน ถ้าต้องการจะถอดจิตก็ฝึกให้ได้ถึงขั้นแบบนี้เป็นอย่างน้อย ต้องฝึกฝนให้ชำนาญ ให้มีกุศลมากๆ ก็จะสามารถถอดจิต คือจิตนาการ
ของตัวเจ้าของไปยังภพภูมิที่ตั้งหวังปรารถนาไว้ได้ แต่จะจริงหรือเท็จ ก็ขึ้นกับตัวเจ้าของเองว่าจะทำได้แค่ไหน
ส่วนลางพวก บางคน อาจบอกว่า ฝึกได้ถึงขั้นถอดจิต จิตออกจากร่างไปเที่ยวที่นั่นที่โน่น ตอนกลับมาจะเข้าร่าง อึดอัดมาก ต้องต่อสู้ หรืออะไรทำนองนั้น อันนี้แสดงว่าไม่มีครู หรือครูไม่รู้จริง จึงได้สอนสั่งแบบผิดๆ สร้างความงมงายให้เกิดขึ้น แล้วก็เลยการเป็นเรื่องเล่า เพราะคนที่จะเข้าถึงเรื่องนี้ได้จริงมีน้อย เลยมีคนอยากวิเศษมากมาย พูดกันไปต่างๆนาๆ จนหาความเป็นจริงไม่เจอ อยากเจอก็ต้องฝึกเองให้รู้เอง จะได้เข้าใจ
สรุปว่า
จิตไม่สามารถถอดออกไปเที่ยวไหนได้ ทั้งหมดอยู่ในกายหยาบของตัวเจ้าของเอง แต่เป็นการท่องเที่ยวไปใน "
สัญญา และ จินตนาการ " ของตัวเจ้าของเอง ลองอ่านเรื่อง " จิตกับใจ " ในกระทู้ก่อนหน้านี้ดู
บุญรักษา
กิตติญาโณ
