เดินผิดหรือเดินถูก(ทางปฏิบัติธรรม)

วันนี้หลวงตาต้องกลับมาใหม่ ว่าจะจบแล้วก็ไม่จบ มีคนถามมาก็เลยต้องมาตอบ อธิบายพอสังเขปกันในที่นี้เพื่อที่จะได้ให้ศึกษากัน

การจะรู้ว่าที่เราเดินทางมานั้น เดินผิดหรือเดินถูก ก็ต้องใช้เวลาในการพากเพียรมาพอสมควร แต่ที่ว่าถูกหรือผิด แรกเริ่มก็ดูที่จริตได้ว่า ผู้ฝึกนั้นฝักใฝ่ไปในทางไหน ดังที่หลวงตาได้บอกไว้แต่ต้นแล้วว่า ส่วนใหญ่จะตั้งไว้ผิด การปฏิบัติธรรมนั้นใช่ว่าจะยากเย็นเข็ญใจ ถ้าเดินถูกแล้วเป็นเรื่องไม่ยากเลย ตรงข้ามการเดินผิดทางนั้นซิยากกว่า

การปฏิบัติธรรมที่ถูกทางนั้น จะไม่ร้อน จะมาทางเย็น เย็นจิตเย็นใจ อารมณ์แจ่มใส ไม่เคร่งเครียด ก็เหมือนชีวิตตามปกตินี่แหล่ คนที่ดำเนินชีวิตแบบปกติธรรมดา เรียบง่าย ชีวิตก็ไม่โลดโผน ดำเนินไปอย่างสบายๆ ไม่ชอบการแก่งแย่งแย่งชิง การแข่งขันก็เป็นไปเพื่อความเจริญแห่งตน และ หรือ หมู่คณะ หรือสังคม มิได้แข่งขันไปเพื่อการชิงดีชิงเด่น หวังในลาภ ยศ สุข สรรเสริญ เพราะการทำเพื่อการหลังนี้ ย่อมเป็นการเดินเข้าสู่ความทุกข์

เช่นกัน การปฏิบัติธรรมถ้าเดินไปเพื่อการขจัดให้สิ้นซึ่งอวิชชา การเดินในสายทางนี้ก็จะเปี่ยมสุข เพราะได้เห็นความเจริญที่เป็นรูปธรรมอย่างต่อเนื่อง ได้เห็นความเจริญในการ เว้น ว่าง ลด ละ เลิก สิ่งอันเป็นเครื่องนำไปสู่อบายเกิดขึ้นในตน และเจริญงอกงามตามหลักแห่งสัมมัปธานสี่ กระทำได้อย่างไม่ยากเพราะอาศัยอิทธิบาทสี่ ก่อให้พละห้าและอินทรีย์ห้าสมบูรณ์ จึงเดินเข้าสู่สติปัฏฐานสี่ได้อย่างไม่ยากเย็น อาศัยองค์มรรคแปดที่เจริญขึ้นเรื่อยๆ โพชฌงค์ธรรมก็เจริญอุดมไพบูลย์ จิตก็ตั้งมั่น สมาธิแก่กล้า เดินเข้าสู่ญาณทัศนะที่อุดม

ในการพากเพียรถึงระดับนี้ เชื่อมั่นว่าไม่หลงแล้ว เพราะวิชาสามจะเกิดขึ้น อย่างเป็นระบบ เป็นระเบียบ ค่อยๆ เรียนรู้ศึกษาไปก็ยิ่งกระจ่างใจ เกิดความเข้าใจในสรรพสิ่งทั้งหลาย อาสวักขยญาณที่เกิดขึ้นก็เป็นไปเพื่อศึกษาเรียนรู้ตนเองเพียงข้างเดียว ไม่มีส่วนอื่นเข้ามาเกี่ยวข้อง ธรรมทั้งหลายก็ปรากฏเด่นชัดขึ้น ทั้งอริยสัจจ์สี่และปฏิจจสมุปบาทธรรมก็ปรากฏเด่นชัดขึ้น เป็นไปเพื่อการเรียนรู้ศึกษาในการนำตนออกจากทุกข์อย่างแท้จริง เห็นและเข้าใจอย่างต่อเนื่อง ค่อยๆดำเนินไปอย่างเป็นระบบเป็นระเบียบ

บารมีที่สร้างมาคงยังไม่สามารถบอกได้ว่าจะเข้าใจแจ่มแจ้งเมื่อไร ก็ขอให้ได้เริ่มต้นก็ดีมากแล้ว พระพุทธศาสดาพระองค์ท่านสามารถเข้าถึงโมกข์ธรรมได้ภายในเจ็ดวัน และเสวยสุขด้วยการรวบรวมประมวลธรรมเพื่อสั่งสอนตนเองอยู่สี่สิบเก้าวัน ก็ด้วยพระบารมีที่สร้างมานับชาติไม่ถ้วน และเป็นไปเพื่อการตรัสรู้ธรรมอันนำสู่ความเป็นพระศาสดา

เราผู้ซึ่งเป็นมนุษย์ผู้ยากไร้ได้พบพระพุทธศาสนา ได้ศึกษาพระธรรมคำสอนที่สืบต่อถ่ายทอดสอนสั่งกันมาเป็นรุ่นๆ นับรุ่นไม่ไหว ก็ด้วยมีพระธรรมคำสอนที่รักษาความเป็นคำสั่งสอนเดิมที่ถ่ายทอดไว้เป็นภาษามคธ หรือภาษาบาลี อันเป็นภาษาที่ตายแล้ว ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอีกแล้วไม่ว่าจะเป็นกาลใดๆ จะเป็นได้ก็เฉพาะการแปลและตีความ จะถูกหรือผิด องค์พระพุทธศาสดาก็ได้ทรงสั่งสอนเอาไว้แต่แรกแล้วว่า อย่าเชื่อจนกว่าจะได้ลงมือปฏิบัติและเห็นได้ด้วยตนเอง เมื่อใดที่เดินทางถูก ธรรมทั้งหลายก็เหมือนกัน ไม่ว่าจะกาลเวลาใดๆ จึงเรียกว่า อกาลิโก ไม่ขึ้นกับกาลเวลา ลงมือเมื่อไร ไม่ว่าจะเป็นชาติภพไหนๆ ถ้าได้ศึกษาจากพระธรรมคำสอนที่ถ่ายทอดมาจริงแล้ว จะเป็นภาษามคธ หรือภาษาที่แปลมาไม่ว่าจะเป็นภาษาใดๆ ในโลกนี้ที่มีการแปล ในเมื่อศึกษาและปฏิบัติให้ตรงแล้วละก็ ย่อมเห็นเหมือนกันหมด ไม่มีผิดเพี้ยน เมื่อไรก็เมื่อนั้น อย่าถามว่าฉันจะบรรลุ จะแจ้ง จะอะไรต่ออะไรอีกมากมาย เพราะว่านั่นหมายความว่ากำลังเดินทางผิด

ส่วนถ้าจะถามว่าจะต้องเริ่มต้นปฏิบัติอย่างไรจึงจะไม่หลงทาง หลวงตาก็ขอตอบว่า ตัวเองนั่นแหละรู้ตัวเองว่าปรารถนาอะไร ตราบที่เรายังไม่รู้จักตัวเอง หรือรู้แต่แกล้งไม่รู้ ไม่ยอมรับตัวเอง ก็ตอบตัวเองได้โดยไม่ต้องถามใคร พร้อมที่จะยอมรับความชั่วร้ายของตัวเองแล้วหรือยัง ถ้าพร้อมเมื่อไร ก็เดินถูกเมื่อนั้นแหละ

ศึกษาเพียงแค่แนวทาง แล้วลงมือปฏิบัติให้เห็นชัดว่าเรานั้นเข้าใจอะไรบ้าง ไม่ต้องรีบร้อน ไม่ต้องกังวลว่าจะเป็นเมื่อไร ลงมือด้วยความมั่นใจ อาจจะสับสนเพราะต้องสู้กับความรู้สึกภายใน ต่อเมื่อเอาชนะได้ก็จะพบทางเดิน ถ้าปรารถนาทางเดินที่สะดวก ก็ต้องสมุทเฉทปหานในทุกเรื่อง ตั้งแต่ต้น ฝึกไปอย่างไม่ย่อท้อ อย่างที่เคยบอกไว้แล้ว ท้อก็เป็นได้แค่ถ่าน ผ่านเมื่อไรก็เป็นเพชร เพชรเม็ดนี้ขายใครไม่ได้ ไม่มีใครเอา เพราะคนทั่วไปเขากลัวคำว่าไม่เอาถ่าน เขาเลยเอาถ่านกันเสียเป็นส่วนมาก หึ หึ